„Chciałam znaleźć język erotyki, do którego kobiety będą mogły się odnieść; taki, który nie powieli męskiej pozycji siły i powszechnej fetyszyzacji w konwencjonalnej pornografii i sztuce” ?
W 1970 roku nowojorczanka Joan Semmel rozpoczęła prace nad serią wielkoformatowych obrazów, w których ukazywała uprawiające seks heteroseksualne pary, zawieszone w bliżej nieokreślonej, abstrakcyjnej przestrzeni.
Obrazy powstawały na podstawie wykonanych przez artystkę fotografii i utrzymywane były w ekspresyjnych, odrealnionych barwach. Ukończone płótna były silnie kadrowane, co wzmacniało ich surrealistyczny wydźwięk – przy jednoczesnym hiperrealistycznym przedstawieniu ludzkich ciał.
Każdy z obrazów stanowi zapis konkretnego aktu seksualnego i może być postrzegany jako wynik nowatorskiego połączenia performansu, fotografii i malarstwa. I choć sama autorka mówiła na nie „fuck-paintings”, dzieła te były pozbawione jakiejkolwiek brutalności czy przemocy (zarówno męskiej, jak i kobiecej).
Przedstawiane przez Semmel postaci są pozbawione twarzy, a przez to anonimowe, co pozwala nam skupić się na ukazanej cielesnej więzi, zamiast na konkretnych osobach i sytuacji, w której się znajdują. Zabieg ten ma uniemożliwić odbiorcy – zwłaszcza męskiemu – seksualizowanie przedstawionego na obrazie ciała kobiety.
Obraz odkryłam na wystawie inaugurującej otwarcie Muzeum Susch: „A Woman Looking At Men Looking At Women” („Kobieta patrząca na mężczyzn patrzących na kobiety”). Jej tytuł został nieprzypadkowo zaczerpnięty z eseju norweskiej pisarki Siri Hustvedt, opowiadającej się za włączaniem kobiet do kanonu historii sztuki oraz przełamywaniem schematów postrzegania ich twórczości.
Uderzyło mnie wtedy, jak silnie oddziałuje na nas obowiązująca przez wieki malarska tradycja, zgodnie z którą naga kobieta pojawia się na obrazie tylko wówczas, gdy jest malowana przez mężczyznę (i zawsze jako obiekt seksualny!).
Semmel przełamała ten schemat, przekierowując postrzeganie aktu jako męskiego spojrzenia na ciało kobiety – w kobiece spojrzenie na własne ciało ?
~ ola
Joan Semmel (ur. 1932)
Bez tytułu
1972
Kolekcja prywatna